Aritmetik Eğitiminde Neden ve Nasıl

1. Aritmetik becerileri çocukların gerçek hayatta gereksinim duyacakları ve öğrenmeleri gereken becerilerdir.

Yetişkinler olarak bizler her gün her an aritmetiği kullanırız. Banka hesaplarımıza bakarken, bankamatikten para çekerken, alışveriş yaparken, lokantada hesap öderken, ne kadar bahşiş vereceğimize karar verirken, halı kaplanacak odamıza halı alırken, oyun oynarken puanları hesaplarken..buralarda hep toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerini kullanırız. Bu işlemleri yapmadan bir insanın normal olarak hayatını sürdürmesi olanaklı gibi görünmez.

Öğretim stratejileri:
Çocukların gerçek hayatta aritmetiğin ne kadar gerekli ve yararlı olduğunu görebilmesi için onların anne ve babalarıyla ne zaman aritmetik kullandıklarına dair mülakat yapmalarını isteyin. Onlardan şu soruyu sormalarını isteyin: Bir şeyi bilmeniz gerektiğinde ne zaman toplama, çıkarma, çarpma ve bölme yapıyorsunuz? Çocukların topladığı yanıtlardan bir sınıf tablosu oluşturun. Daha büyük çocuklar/sınıflar için yanıtları “işteyken” ve “evdeyken” diye iki gruba ayırabilirsiniz. Daha sonra sınıfta aritmetiğin hayatın hangi alanlarında nasıl kullanıldığını ve yararlı olduğunu tartışın.

2. Aritmetik çocukları gerçek hayattaki matematiğe hazırlamalı.

Hayatta karşımıza çıkan ve aritmetik gerektiren durumların çoğu sadece sayı sayma becerilerinden daha fazlasına gerek duyar. Bunlar daha çok problem çözme becerilerini kapsar. Hangi sayıları kullanacağımız ve hangi işlemleri yapmamız gerekir gibi.

Öğretim stratejileri:
Çocuklara sınıf içindeki aktivitelerle ilgili problemler çözdürmeye çalışın. Örneğin:
sınıfta yoklama yaparken, sınıfta olan öğrencileri sayın ve kaç kişinin eksik olduğunu buldurun
öğrencilere ikişer sıra olurken herkesin bir eşi olup olmayacağını sorun
sınıfta toplanacak küçük paralar varsa bu işlemleri onlara yaptırın
bir yılda kullanılan tebeşir parasını hesaplatın
kutlamalar için yiyecek ve içecek planlaması yaptırın

3. Kafadan hesap yapma çocukların öğrenmesi gereken temel becerilerden biridir.

Günlük aritmetik işlemlerin çoğunu aklımızdan yaparız. Örneğin süpermarkette arabaya koyduğumuz ürünlerin toplamının cüzdanımızdaki parayı aşmaması gibi, ya da bir restoranda gelen hesabı dört arkadaşa bölüştürmek gibi, ya da bir tarife göre bir şey pişirirken tarifin iki katını yapıyorsak 3/4 bardak yağın iki katını akıldan hesaplamamız gibi. Bu durumlarda genellikle kağıt kalem kullanmadan hesaplamayı aklımızdan yapmaya çalışırız.

Öğretim stratejileri:
Sınıfta çocuklara sık sık kafadan hesaplama işleri verin. Çocukların ellerini sıranın üzerine koymalarını isteyin ve kağıt kalem kullanmadan basit hesaplamaları yapmalarını isteyin. Örneğin:

Küçük çocuklar için; iki çocuğun ellerine bir avuç fasulye vb. almasını ve saymalarını söyleyin. İkisi de söyleyince sınıfa toplam ne kadar olduğunu sorun. Yanıtın sağlaması için fasulyeleri sayın. Ya da her öğrencinin sınıfta dolaşan kavanozun içine iki küp koymasını isteyin ve kavanozda birikmesi gereken toplam küp sayısını sorun. Yanıtın sağlaması için küpleri ikişer ikişer, beşer beşer ve onar onar sayın. (Küçük çocukların bazıları nasıl sayarsanız sayın sonucun aynı çıkacağını bilmeyecektir.)
Daha büyük çocuklar için; bir kavanoza fasulyeleri kaşıkla doldurun ve çocuklar kavanozu doldururken kaşıkları saysın. Sonra ikişer ikişer öğrencilere saymaları için bir kaşık fasulye verin ve bütün sınıfla bir kaşıktaki ortalama fasulye sayısını tartışın. Daha sonra öğrencilerin kafadan kavanozun içindeki toplam fasulye sayısını bulmalarını isteyin.

4. Hesaplamaları doğru yapabilmek için temel bilgilere gereksinim vardır.

Çocuklar ilkokulu bitirdiklerinde aritmetik temel becerilerini kazanmış olmalıdırlar. Bunlar örneğin 12X12 çarpım tabloları, her sayıya bir ekleme, sayıların iki katını alma gibi. Bu temel bilgilerden bazıları daha kolay bazıları daha zor öğrenilir. Ancak bunların birçoğunun öğrenilmesi ezbere dayalı olacaktır. Ancak bu ezber işini de altta yatan gerekçeyi anlatarak ve oyunlar kullanark daha anlamlı hale getirebiliriz.

Öğretim stratejileri:
Ezber kullanılsa da bu “kavrama” dan önce değil sonra gelmelidir. Ezber yaparken bile çocuklar örneğin çarpmanın altında yatanın toplama olduğunu anlamalılar, aynı işlemi bir çok farklı objeyle deneyerek sonuca varmalıdırlar. Ezber onlara hız kazandıracak ve işlemi otomatik hale getirecektir.

5. Öğrenciler tam ve kesin doğrularla tahmini yanıtlar arasındaki farkı anlamalıdır.

Banka hesabımızdaki bakiyeyi bulduğumuzda ya da paranın üstünü verirken tam ve kesin doğru yanıt ve sayı önemlidir. Ancak diğer bazı durumlarda tahmini sayılar yeterli olabilir. Örneğin yemeğin suyunu koyarken ya da bahçedeki çime gübre atarken. Bazen elde olan bilgi sadece bu tahmini sayılara dayanır. Örneğin gelecek yıl okul parasına gelecek zamlar ya da evinizi boyayacak boyacının verdiği fiyat.

Öğretim stratejileri:
Öğrenciler hem tam ve kesin hesaplamalar yapmayı hem de tahmini sayıları bulmayı öğrenmelidirler. Öğrencilerin anne babalarına sordukları soruların yanıtlarını gözden geçirmelerini isteyin. Ve ne zaman tam ve kesin sayıların ne zaman tahmini sayıların gerektiğini birlikte tartışın. Ayrıca çocuklara tahmin yürütme uygulamaları yaptırın. Örneğin birkaç ürünün fiyatını söyleyin ve kullanabilecekleri en küçük kağıt parayı bulmalarını isteyin (500.000 lira mı? 1 milyon mu? 5 milyon mu? 10 milyon mu?) Ya da öğrencilere günde, haftada, ayda ve yılda ne kadar süt içtiklerini sorun.

6. Hesap makinalarına izin veriliyorsa yararlı olarak kullanılabilirler

Hesap makinelerinin yararlı olduğu zamanlar olabilir. Emin olmak istediğimizde ya da kafadan hesaplanamayacak kadar büyük sayılar olduğunda ve kağıt kalem bulunmadığında yararlı olabilirler.

Öğretim stratejileri:
Hesap makineleri çocuğa sayısal olarak düşünmeyi öğretebilir. Örneğin ondalıkların öğrenilmesinde kullanılabilir. 5 x = 24 ya da 3 x =40 gibi.

7. Sayısal mantık yürütmenin farklı yolları vardır.

Yetişkinlere 38 i iki ile çarpın dediğinizde herkes farklı bir yoldan yapabilir. Bazıları 30 ile 30 u toplar ve sonra 16 ekler. Bazıları 40 ın iki katını alır ve 4 çıkarır. Diğerleri 35 in iki katını alır ve 6 ekler. Bazıları toplama yerine çarpmayı dener. Bunların hepsi geçerlidir. Bir tek doğru yol yoktur.

Öğretim stratejileri:
Öğrencilere bu farlılıkları görecek ve tartışacak imkanlar yaratın.

Kaynak:
http://teacher.scholastic.com
Instructor dergisi
http://www.elma.net.tr/c1001475r1000116.html